Karikatürün Özellikleri Nedir
Karikatür hakkında ansiklopedik bilgi

Karikatür, herhangi bir insanın, fikrin veya bir olayın resimlendirilerek gülünç şekilde anlatılması. Bir insanın veya bir olayın ayrıntılarına girmeksizin, kısa, düşündürücü ve özlü bir fikir vermek veya genellikle güldürmek için bazı özelliklerinin göze çarpıcı bir şekilde resimlendirilmesi. Karikatür, bir resim sanatıdır. Bu resimleri çizenlere “karikatürcü” veya “karikatürist”denir.

Türkiyede Karikatür
Daha önceki dönemlerde de örnekleri olmasına karşın, çağdaş karikatür 19. yüzyılda kitle iletişim aracı olarak gazete ve dergilerin yaygınlık kazanmasıyla gelismiştir. Türkiye'de ortaya çıkışı da bu alandaki gelişmelerle hemen hemen aynı döneme rastlar. Tanzimat döneminden sonra gazete ve dergilerin çoğalması ve baskı tekniklerindeki ilerleme anlatım aracı olarak grafik sanatlarından yararlanmayı da birlikte getirmiş, gazetelerde, dergilerde haberleri anlatan ya da destekleyen çizimler, resimleme çalismaları görülmeye baslamıştır.

 

Karikatür Malzemeleri

 

Eskiz Kağıdı : Çizimlerinizi tasarlarken ya da denemeleriniz için kullanacağınız malzemedir. Üçüncü hamur kağıt veya daha ayrıntılı çalışmalar için A4 fotokopi kağıdı (silip tekrar çimeye dayanıklı olması için) kullanabilirsiniz. Bu arada kağıt konusuna gelmişken sonraki derslerimizde de karşılaşacağımız boyutlarını aşağıdaki gibi gösterebiliriz.

 

Kurşun Kalem : Yumuşak uçlu kurşun kalem kullanmanız eskiz ve deneme çizimleriniz için uygundur. Koyu siyahın güçlü, karanlık ya da çok ince çizgilerinden, grilere kadar bir dizi ton zenginliğine olanak tanırlar. Çeşit olarak karikatürde ; HB, H, 2B sıklıkla tercih edilir. HB, H, 2B, 3B, … vs. ; çizimdeki tonu ve kalemin yumuşaklığını belirten tanımlardır. Farklılığını tablodan ve denemelerle anlayabilirsiniz.

 

Not : Tercihen ayrıntılı çizim eskizlerinde, uçlu kalemler de kullanabilirsiniz.
Silgi : Silginiz yumuşak olmalı, iz bırakmamalı, silerken kağıda zarar vermemelidirler. Normal ya da vinil (vinyl) silgi kullanabilirsiniz. Vinil e yabancı olsakta, aslında kırtasitelerde rahatlıkla bulunan ve hatta farkında olmadan aldığımız beyaz, elastikliği fazla, pürüzlüğü az olan silgilerdir. Kağıtlarınıza zarar vermeme ve iz bırakmama açısından tercihinizi bu yönde kullanmanızı öneririm. Ayrıntılı çizimlerde kalem silgi de kullanılması kolaylık sağlar.

 

Resim Kağıdı (Resim Kartonu) : Asıl çizimlerimiz için resim kağıdı (kartonu) kullanacağız. Çini ve boya kullanılırken; gramajı yüksek, dokulu kağıtlar kullanılmalı. Çünkü bunlar normal kağıtlara nazaran daha az pamuk içerdiğinden ve üzerleri sıvıyı emmeyecek şekilde olduğundan mürekkebi (su bazlı boyaları da) emmez, dağıtmaz ve zeminin üstünde tutar. Ayrıca sıvı ağarlıklı boyamada; ince kağıtlar, kabarır ve dalgalanır.

 

Çini Mürekkebi : Kimi zaman Hint mürekkebi (IndianInk) olarak da adlandırılan, desen için kullanılan siyah renkli mürekkeptir. Geniş bir fiyat aralığı vardır. Talens ve Winsor Newton öncü tercihlerdendir. Zira şellak içerir ve kuruduktan sonra su ile çözülmez. Kalem ya da fırça ile kullanılabilir. Başlangıç için isteyenler daha uygun fiyatlara sahip Monopol ya da Pelikan’ı tercih edebilirler.

 

Tarama Ucu : Karikatür çiziminde , özellikle tercih edilen; divit benzeri ucu sivri ; yine divit gibi plastik ya da ahşap sapıyla beraber kullanılan, genellikle çelikten imal edilmiş olan araçtır. Elin duruşunu, kullanım yönünü, basıncı ve her türlü vurguyu kağıda yansıtabilmesi ile çizimlere hoş bir görüntü sağlar. Başlangıçta zorlanılsa da , zamanla alışarak hızlanabilirsiniz. Diğer malzemelere nazaran bulunması daha zor olabilir. Büyük kırtasiyeler ya da sanat malzemeleri satan yerlerde bulabilirsiniz. Marka olarak en ünlüsü Horoz dur. Satın alırken birkaç tane alınmasını önerebilirim (hem uzun soluklu çalışmalarda mürekkep üstünde kuruyabilir hem de kırılma ihtimaline karşı). Kullanım süresini arttırmak için, her çalışma sonrası mutlaka temizlenmelidir.

 

Mürekkepli Kalem : Tarama ucu kullanmanın başlangıçta zor olması ve sürekli çizimlerde zaman kazanılması nedeniyle kimi çizerler mürekkepli kalemleri de tercih edebilmektedir (tarama ucunda vurgular, incelik kalınlık farkları varken; kalemde sabit çizgiler oluşacağı göz ardı edilmemelidir). Bunların arasında en sık kullanılanı mürekkep doldurmalı Rapido kalemlerdir. Diğer kalemlere nazaran pahalıdır ama kaliteli çizimler elde edebilirsiniz. Farklı uçlara sahiptir 0.3, 0.4 uçluları şimdilik uygun olabilir. Bunlar dışında ; tek kullanımlık Rapido , Noki, Artline, Stabilo Point88 ve hatta CD-marker (cd ler için kullanılan kalemler) gibi kalemleri de kimi çizerler kullanmaktadır. Bu kullanımlar çizerin tercihine bağlıdır. Ama dikkat edilmelidir ki, kağıt seçiminde olduğu gibi kalem seçiminde de kalite düştükçe mürekkep dağılması, parlaklığın azlığı, kağıdın zarar görmesi gibi sonuçlarla karşılaşabilirsiniz. Zamanla size en uygun araçları tanıyacaksınız.

 

Maket Bıçağı : Kağıtlarımızın boyutlarını ayarlamak ve küçük çinileme hatalarında kazıma yapmak için kullanılacaktır. İstenirse gretuar da kullanılabilir.

 

Cetvel ve Gönye : Çizimlere çerçeve yapmak ve boyutlarla oynamak için gereklidir.
Daksil : Çinileme hatalarını kapatmak için kullanılabilir. En ucuz yöntemlerden biridir. İstenirse aynı işi beyaz çini mürekkebi ya da beyaz guajboyoyla da yapabilirsiniz.
Fırça : Kıl, naylon ve samur çeşitleri vardır. Sertlik ve kalınlıkları değişir. Kıl fırçalar sert ve ucuz, samur fırçalar ise çok yumuşak ama pahalıdır. Günümüzde sentetik olarak üretilen fırçalar istenilen sertlikte ve büyüklükte daha ucuza mal edilebilmektedir. Karikatürde hem geniş alanlı çinilemede hem de boyamasında kullanılır.Numaralarına göre yapıları farklıdır. Başlangıç için küçük hatlar için 2, büyük alanlar için 8 numaralı fırçalar yeterli olabilir. Yine tercih sizin. Numaralarına göre fırça boyutları aşağıdadır.

 

Altlık : Masa bulunmayan ortamlarda çalışırken , üstünde çizimlerinizi yapabileceğiniz sert plakalardır. Hazırları satın alınabileceği gibi kontrplak veya ince suntadan da hazırlayabilirsiniz. Kağıdınızı sabitlemek için büyük ataş, lastik ya da kağıt bandı kullanabilirsiniz.

 

Boya : Renkli karikatür çalışmalarını birçok boya çeşidiyle ayrı ayrı , ya da bir arada kullanarak oluşturabilirsiniz. Kuru boya, pastel boya, sulu boya, guaj… Bunlar tanıdınığınız boyalar ve kullanılması tercihe bağlıdır. Ama en sık kullandığımız boya olan ekolini de tanımamızda fayda var.
EkolinBoya : Kullanıma hazır sıvı boyadır. Pigment bazlı olmadığı için (3 rengi hariç) renkler son derece transparandır. Bu sayede çalışmalar sonrasında yapılan renklendirme uygulamalarında kontör çizgileri kapanmaz (Halbu ki guaj boyada kapanmaktadır). Canlı ve parlak renkleri bulunur. Kuruduktan sonra yüzeyde parlak bir tabaka oluşturmaz. Suyla inceltilebilir, birbirleriyle karıştırarak farklı tonlar elde edebilirsiniz. Biraz pahalı olsa da, çok uzun süre kullanılabildiği için, bütçenize yine de uygundur.

Not : Aşağıda gördüğünüz ekolin boyanın markası Talens’tir. Tüm dünyada en çok satılan markadır. Ama boyayı ararken yine de ekolin boya olarak arayın, zira boyanın cinsi bu markayla bir anılır olmuş, Talens ismi göz ardı edilmiştir.

 

Teknolojik Malzemeler : Günümüz teknolojisi, karikatürü de etkilemiş. Birçok bilgisayar parçasını çizerlerimize sunmuştur. Kısaca tanıyacak olursak;
Tarayıcı (Scanner) : Çizimlerinizi bilgisayar ortamına aktarıp kaydeder, istenirse bu sayede üzerinde değişikliğe de gidebilirsiniz.
Tablet : Bilgisayara bağlanan bir yüzey ve kalem şeklinde bir fare ile doğrudan bilgisayar ortamında çizim yapabildiğimiz alettir. Bilhassa zaman kazanmak için kullanışlıdır.
Programlar : Bilgisayar ortamına aktardığınız çizimler üzerinde, boyut değişikliği, renklendirme, düzeltme yapacağınız programlar mevcuttur. Photoshop, Paintshop, Paint vs