AYRIMCILIK NEDIR
Ayrımcılığa karşı olan yasak, temel insan haklarından birisidir ve ayrımcılık olmaması prensibi demokratik ve çoğulcu bir toplumun temel köşe taşını oluşturur.
Ayrımcılığın anlamı nedir?
Ayrımcılık bir kişinin cinsiyeti, ırkı, ten rengi, dini ya da inancı, siyasi görüşü, cinsel yönelimi, yaşı, engelli olması ya da milli, sosyal ya da etnik kökeni sebebi ile başkalarından daha kötü muamele görmesini beraberinde getiren, haksız bir farklı muameledir. Ayrımcılığa maruz kalması kişinin diğerleri ile eşit koşullarda topluma katılamaması ya da toplum içerisinde örneğin okulda ya da işyerinde aynı olanaklara sahip olamaması anlamına gelir.
Bu noktada akla şu soru gelmektedir: Ayrımcılığın tipleri nelerdir?
Doğrudan Ayrımcılık: Yasama, yürütme ve yargı organları ile gerçek kişiler ile kamu ve özel tüzel kişilerin; cinsiyet, ırk, renk, dil, din, inanç, ulusal köken, etnik köken, cinsel kimlik, felsefi ve siyasi görüş, sosyal statü, medeni hal, hemşericilik, hamilelik, sağlık durumu, engellilik, yaş ve benzeri temellere dayalı olarak, düzenlenen hak ve özgürlüklerden, karşılaştırılabilir durumdakilere kıyasla eşit şekilde yararlanmasını engelleyen veya zorlaştıran her türlü farklı muameleyi ifade eder. Tanımı kısaca özetlersek, doğrudan ayrımcılık kavramı, bir bireye, (
Dolaylı Ayrımcılık: Kamu tüzel kişileri ile özel gerçek ve tüzel kişilerden kaynaklanan ve görünüşte ayrımcı olmayan her türlü eylem, işlem ve uygulamalar sonucunda, bir gerçek veya tüzel kişinin veya topluluğun, düzenlenen hak ve özgürlüklerden yararlanması bakımından nesnel olarak haklılaştırılamayan dezavantajlı bir konuma sokulmasıdır. Bir eyle
Taciz: Psikolojik ve cinsel türleri de dâhil olmak üzere, insan onurunun çiğnenmesi amacını taşıyan veya böyle bir sonucu doğuran, yıldırıcı, düşmanca, onur kırıcı, aşağılayıcı veya saldırganca bir ortam yaratan veya kişi tarafından bu şekilde addedilen ve istenilmeyen her türlü davranıştır. Örneğin kişinin engel haliyle ya da cinsel yönelimiyle dalga geçilmesi, aşağımla amaçlı olarak o farklılığının vurgulanması taciz olarak nitelendirilebilir.
Ayrık tutma: Bir eylem veya eylemsizliğin sonucu olarak bir kişinin veya kişilerin diğerlerinden ayrılması durumudur. Ayrık tutma halinde; ayrık tutmanın meşru bir amacı yoksa veya amaca ulaşmak için kullanılan araçlar oranlı ve gerekli değilse, eylem ayrımcılık teşkil eder. Örneğin engelli çocukların oyun parkında oyun oynama ihtiyaçlarının, engelli olmayan yaşıtlarıyla birlikte, aynı oyun parkında karşılanması yerine, sadece onlara özel, onları yaşıtlarından ayrı tutan bir ortamda “engelli oyun parkı” olarak tanımlanan bir parkta karşılanmaya çalışılması ayrık tutma halidir.
Mağdurlaştırma: Eşitlik ilkesine uyulmasını talep eden veya kanunlarda yasaklanan tutum ve davranışlara karşı şikâyette bulunan, şikâyette bulunması ihtimali bulunan veya bu şikâyet süreçlerine katılan veya katılması ihtimali bulunan kişiler ile bu kişileri temsil edenlerin, bu talep ve şikâyetler nedeniyle maruz kaldıkları her türlü olumsuz tutum ve davranışı ifade eder.
Ayrımcılık talimatı: Bir kişinin kendi nam veya hesabına eylem ve işlemlerde bulunmaya yetkili kıldığı kişilere veya bir kamu görevlisinin bir kamu görevinin icrasıyla ilgili olarak emri altındakilere verdiği ayrımcılık yapma talimatını ifade eder.
Makul düzenleme: Engellilerin kanunlarda düzenlenen hak ve özgürlüklerden tam ve diğer bireylerle eşit şekilde yararlanmasını sağlamak üzere belirli bir durumda ihtiyaç duyulan, ölçüsüz veya aşırı yük getirmeyen, gerekli ve uygun değişiklik ve düzenlemeleri ifade eder.
Irkçılık Ve Ayrımcılığa Karşı Kurumun Yetkileri
Kurumun AB ve Kıbrıs mevzuatı tarafından belirlendiği esas faaliyet alanı, ırk, toplum, dil, renk, din, politik ve diğer inançlar, milli veya etnik köken temelinde yapılan ayrımcılığa karşı mücadele ve genellikle eşit muamelenin teşvikidir.
Sözü geçen alan, hem özel, hem de kamu sektöründe uygulanıp aşağıda gösterilen faaliyet alanlarını içermektedir:
Sosyal koruma
Sosyal güvenlik
Sosyal yardımlar
Sağlık hizmetleri
Eğitim
Dernekler ve meslek örgütlerine katılım
Konut da dâhil mal ve hizmetlere erişim.